Avrupa Birliği Doğal Habitatların, Hayvan ve Bitki Türlerinin Korunması Yönetmeliği (1992)

Kısaca AB Habitat ve Tür Yönetmeliği, Avrupa’da doğa koruma politikasının temelini oluşturur. İki önemli dayanak üzerine kurulmuştur: Natura 2000 Özel Koruma Alanları Ağı ve tür koruma sistemi. Yönetmelik kapsamında, Avrupa çapında önemli, 1000’den fazla bitki ve hayvan türü ve 200’den fazla habitat çeşidi koruma altına alınmıştır.

Henüz Avrupa Birliğine tam üyelik için gerekli hazırlıklarını tamamlayamayan Türkiye’nin tehlike altında bulunan nadir (ve özellikle endemik) bitkileri ve karakteristik habitatları, AB Habitat ve Tür Yönetmeliği eklerinde tam olarak yer almamaktadır.

Avrupa Birliği Su Çerçeve Yönetmeliği (2000)

AB tam üyelik sürecinde Türkiye, AB Su Çerçeve Yönetmeliği’ne göre su sitemlerini (nehir, göl, deniz kıyıları ve yeraltı suları vb.) korumak ve su ekosistemlerini iyileştirmek amacıyla gerekli önlemleri almakla yükümlüdür. Bu amaçla, Türkiye’nin ÖBA’ları arasından su ekosistemleri ve sucul bitki örtüsü çeşitlerini içeren alanlar listelenebilir, AB Su Çerçeve Yönetmeliği kapsamında bu alanlarda koruma ve izleme çalışmaları yapılabilir.

Natura 2000 Özel Koruma Alanları Ağı

Kısa adıyla N2000, Avrupa Birliğine üye ülkelerin AB Habitat ve Tür Yönetmeliği gereğince oluşturması gereken Özel Koruma Alanlarıdır. N2000 Özel Koruma Alanları kriterleri kısaca, tehlike altındaki türlerin (Habitat Yönetmeliği Ek Liste IIb ve IVb) önemli topluluklarını ya da korumada öncelikli habitatlarını (Habitat Yönetmeliği Ek Liste I) içermesi, şeklinde özetlenebilir.

Bern Sözleşmesi Zümrüt Ağı Özel Koruma Alanları ile N2000 Özel Koruma Alanları Ağı aynı ilkeleri temel alır. Dolayısıyla, ÖBA kriterleri hem Bern Sözleşmesi Zümrüt Ağı Özel Koruma Alanları ve hem de N2000 Özel Koruma Alanları kriterleri ile uyumludur.

Türkiye, N2000 Ağı kapsamında Özel Koruma Alanlarını belirlemek amacıyla hazırlıklara başlamıştır. ÖBA’lar, Türkiye’nin N2000 Koruma Ağı kapsamında belirlemesi gereken Özel Koruma Alanları için birer referanstır ve çoğu N2000 Özel Koruma Ağı kriterlerine uygundur. Bu amaçla yapılması gerekenlerden biri de, Türkiye’nin Bern Sözleşmesi eklerinde listelenen, tehlike altındaki bitki türleri ve habitat çeşitlerinin, doğrudan AB Habitat ve Tür Yönetmeliği eklerine aktarılmasıdır.

Daha fazla bilgi için, ilgili internet adresleri:

http://ec.europa.eu/environment/nature/legislation/habitatsdirective/index_en.htm
http://ec.europa.eu/environment/water/water-framework/index_en.html
http://ec.europa.eu/environment/nature/natura2000/index_en.htm